ყოველწლიურად მილიარდობით დოლარის ღირებულების ხელოვნების ნიმუში გადის საერთაშორისო აუქციონებზე, ხოლო წამყვან მუზეუმებში ინახება ათიათასობით და კიდევ უფრო მეტი პირად კოლექციებში. ჩვენ შევადარეთ ათობით პოპულარული შედევრი – როგორიცაა “მონა ლიზა”, “სალავატორ მუნდი”, უფრო თანამედროვე ნამუშევრები, “Nighthawks” და თუნდაც “ძაღლები თამაშობენ პოკერის” და ა.შ.
ამ შედეგების მიხედვით, ეს არის 10 ყველაზე ცნობილი ნახატი მსოფლიოში:
1. “მონა ლიზა”
მხატვარი: ლეონარდო და ვინჩი
სავარაუდო თარიღი: 1503 წლიდან 1519 წლამდე
სად უნდა ნახოთ: ლუვრის მუზეუმი (პარიზი)
გასაკვირი არ არის, რომ მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ნახატი არის ქალი, იდუმალი ღიმილით.
ნახატზე გამოსახულ პიროვნებად ითვლება ლიზა დელ ჯოკონდო, ფლორენციელი ვაჭრის ფრანჩესკო დელ ჯოკონდოს ცოლი, მაგრამ ექსპერტები არ არიან ამაში დარწმუნებულნი. ის წარმოადგენდა ინოვაციას ხელოვნებაში – ნახატი არის ყველაზე ადრეული ცნობილი იტალიური პორტრეტი.
2. “უკანასკნელი ვახშამი”
მხატვარი: ლეონარდო და ვინჩი
სავარაუდო თარიღი: 1495 წლიდან 1498 წლამდე
სად უნდა ნახოთ: Santa Maria delle Grazie (მილანი, იტალია)
ლეონარდო, ორიგინალური “რენესანსის კაცი”, ერთადერთი ხელოვანია, რომელიც ამ სიაში ორჯერ გამოჩნდა.
მხატვრობის ეპოქაში, როდესაც რელიგიური გამოსახულებები ჯერ კიდევ დომინანტური მხატვრული თემა იყო, “უკანასკნელი ვახშამი”, რომელიც ასახავს ქრისტესა და მოციქულების უკანასკნელ ვახშამს ჯვარცმის წინ.
ნახატი რეალურად არის უზარმაზარი ფრესკა – 4,6 მეტრი (15 ფუტი) სიმაღლე და 8,8 მეტრი (28,9 ფუტი) სიგანე, რაც ნამდვილად შთამბეჭდავი სანახაობაა.
3. “ვარსკვლავური ღამე”
მხატვარი: ვინსენტ ვან გოგი
თარიღი: 1889 წ
სად უნდა ნახოთ: თანამედროვე ხელოვნების მუზეუმი (ნიუ-იორკი)
შედარებით აბსტრაქტული ნახატი არის ვან გოგის სქელი ფუნჯის ინოვაციური და თამამი ნამუშევრების საუკეთესო მაგალითი. ნახატის გასაოცარი ბლუზი, ყვითელი ფერები და მეოცნებე, მბრუნავი ატმოსფერო ათწლეულების განმავლობაში იზიდავდა ხელოვნების მოყვარულებს.
4. “კივილი”
მხატვარი: ედვარდ მუნკი
თარიღი: 1893 წ
სად უნდა ნახოთ: ეროვნული მუზეუმი (ოსლო, ნორვეგია – გაიხსნება 2020 წელს) და მუნკის მუზეუმი (ოსლო – 2020 წლის მაისამდე)
“კივილი” არ არის ხელოვნების ერთი ნიმუში. ბრიტანეთის მუზეუმის ბლოგის მიხედვით, ის არის ორი ნახატი, ორი პასტელი და შემდეგ პრინტების დაუზუსტებელი რაოდენობა. ნახატები ინახება ეროვნულ მუზეუმსა და მუნკის მუზეუმში. 2012 წელს ერთ-ერთი პასტელი აუქციონზე თითქმის 120 მილიონ დოლარად გაიყიდა.
ისევე, როგორც „მონა ლიზას“ შემთხვევაში, „კივილის“ ორი მხატვრული ვერსიის გაბედულმა ქურდობამ (1994 და 2004 წწ.) ხელი შეუწყო საზოგადოების ცნობიერების ამაღლებას ხელოვნების ნიმუშების შესახებ. (ორივე საბოლოოდ იპოვეს).
5. “გერნიკა”
მხატვარი: პაბლო პიკასო
თარიღი: 1937 წ
სად უნდა ნახოთ: რეინა სოფიას მუზეუმი (მადრიდი)
ეს არის უახლესი ნახატი ამ სიაში და ასახავს გერმანიის საჰაერო დაბომბვას, ბასკეთის რეგიონში ქალაქ გერნიკაზე, ესპანეთის სამოქალაქო ომის დროს.
ნახატი შესრულებულია პიკასოს გამორჩეულ სტილში. ის მე-20 საუკუნის კულტურისა და ისტორიის განუყოფელ ნაწილად იქცა.
6. “კოცნა”
მხატვარი: გუსტავ კლიმტი
სავარაუდო თარიღი: 1907 წლიდან 1908 წლამდე
სად უნდა ნახოთ: ზემო ბელვედერის მუზეუმი (ვენა, ავსტრია)
მე-6 ნომრით, ჩვენ გადავდივართ სიძულვილის შესწავლიდან გუსტავ კლიმტის საყვარელ “კოცნაზე”.
კლიმტის “ოქროს პერიოდიდან” ბიზანტიური მხატვრული გავლენა ჩანს დეკორატიულ სამოსში, რომელსიც ეცვა წყვილს.
ზემო ბელვედერში ნათქვამია, რომ “კოცნით” კლიმტი აკეთებს “ზოგად ალეგორიულ განცხადებას იმის შესახებ, რომ სიყვარული ადამიანის არსებობის გულშია”.
7. “გოგონა მარგალიტის საყურით”
მხატვარი: იოჰანეს ვერმეერი
სავარაუდო თარიღი: 1665 წ
სად უნდა ნახოთ: Mauritshuis (ჰაგა, ნიდერლანდები)
ამ დამაინტრიგებელ ფავორიტ ნამუშევარს ხშირად ადარებენ “მონა ლიზას”. გარდა სტილისტური განსხვავებებისა, ტექნიკურად “გოგონა მარგალიტის საყურით” პორტრეტი კი არ არის, არამედ “ტრონიე” – ჰოლანდიური სიტყვა- წარმოსახვითი ფიგურის გაზვიადებულ მახასიათებლებს ნიშნავს.
ტილოზე ზეთით შესრულებული შედევრი ბრწყინვალეა თავისი სიმარტივით. გოგონა ცისფერი და ოქროს ტურბანით, დიდი ზომის მარგალიტის საყურით – მთელი ფოკუსი მის უკან არსებულ მუქ ფონზეა გაკეთებული.
8. “ვენერას დაბადება”
მხატვარი: სანდრო ბოტიჩელი
სავარაუდო თარიღი: 1485 წ
სად უნდა ნახოთ: Le Gallerie Degli Uffizi (ფლორენცია, იტალია)
ათეულში ყველაზე ძველი ნახატი, რომელიც კონკურენციას უწევს “კოცნას” არის ყველაზე მგრძნობიარე- “ვენერას დაბადება”. ის შეკვეთილი იყო მდიდარი და ხელოვნების მოყვარული მედიჩის ოჯახის წევრის მიერ, რომელიც საუკუნეების განმავლობაში მართავდა ფლორენციას და მიმდებარე ტერიტორიებს.
კლასიკური, ბერძნული ადრეული კულტურის და რენესანსის სტილის გაერთიანებით, ბოტიჩელი ქმნის დაუვიწყარ ფიგურას სიყვარულის ქალღმერთთან ერთად, რომელიც წარმოიქმნება უზარმაზარი ნაჭუჭიდან.
9. “ლას მენინასი”
მხატვარი: დიეგო ველასკესი
თარიღი: 1656 წ
სად ვნახო: Museo del Prado (მადრიდი)
მადრიდი ერთადერთი ქალაქია ამ მიმოხილვაში, სადაც ნახავთ 10 ყველაზე ცნობილ ნახატს შორის ორს, პირველი არის “გერნიკა” მე-5 ნომერში და “ლას მანინასი”.
პოპულარულ (და უზარმაზარ) პრადოში განთავსებული “Las Meninas” არა მხოლოდ დიეგო ველასკესის ყველაზე ცნობილი ნახატია, არამედ მისი ერთ-ერთი უდიდესი შედევრი. ნაწარმოების სირთულე საუკუნეების განმავლობაში ხიბლავდა ხელოვნებათმცოდნეებს და საზოგადოებას.
ნახატი ასრულებს ორმაგ მოვალეობას. ის ემსახურება როგორც ესპანეთის სამეფო ოჯახის ჯგუფურ პორტრეტს, მაგრამ ასევე არის თავად ველასკესის ავტოპორტრეტი (მარცხნივ).
10. “ადამის შექმნა”
მხატვარი: მიქელანჯელო
თარიღი: 1508 წლიდან 1512 წლამდე
სად ვნახო: სიქსტის კაპელა (ვატიკანი)
ცნობილი მხატვრის მიქელანჯელოს ყველაზე ცნობილი ნამუშევარი მოიცავს სიქსტის სამლოცველოს ჭერის ნაწილს. სცენაზე გამოსახულია ღმერთი და ადამი გაშლილი ხელებით, მათი თითების თითქმის შეხებით. ეს არის ერთ-ერთი ყველაზე განუმეორებელი სურათი ისტორიაში.
ადამის კუნთოვანი ფორმა მიანიშნებს მიქელანჯელოს სხვა ნიჭზე – მისი “დავითი” შესაძლოა მსოფლიოში ყველაზე ცნობილი ქანდაკებაა. თქვენ შეგიძლიათ იხილოთ მაღალი მარმარილოს ქანდაკება ფლორენციის Galleria dell’Accademia-ში.
